Khám phá nhà phong cách craftsman, di sản kiến trúc thủ công mỹ qua hơn 100 năm

Nhà Craftsman là gì?

Nhà Craftsman (hay còn gọi là nhà theo phong cách thủ công Mỹ) bắt nguồn từ phong trào American Craftsman vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Đây là một phong trào nghệ thuật và thiết kế bao trùm cả kiến trúc, mỹ thuật ứng dụng, thiết kế nội thất và cảnh quan.

Phong cách Craftsman là lời phản hồi mang tính nghệ thuật đối với sự công nghiệp hóa quá mức và kiến trúc cầu kỳ thời Victoria. Nó tôn vinh sự giản dị, vật liệu tự nhiên và tay nghề thủ công tinh xảo – tất cả hội tụ trong từng ngôi nhà nhỏ nhắn mà ấm cúng.

Nhà Craftsman là hiện thân của triết lý “ít mà chất”, đề cao vẻ đẹp tự nhiên và thủ công tinh tế.

Đặc điểm nhận diện nhà Craftsman

Các ngôi nhà Craftsman rất dễ phân biệt nhờ một số đặc trưng nổi bật:

• Mái nhà dốc thoai thoải, thường có hai mái đua ra phía trước và các mái phụ tạo khối gồ ghề đẹp mắt.
• Mái hiên rộng với phần mái nhô hẳn ra ngoài, kèm theo các dầm gỗ để lộ hoặc đầu mái vươn dài ra.
• Hiên trước rộng, thoáng, có cột trụ vát dày – một trong những đặc điểm biểu tượng của nhà Craftsman.
• Cửa sổ kính lớn, cửa sổ lồi kiểu bay window, bên trên thường có mái nhỏ che mưa hoặc dải rầm trang trí.
• Tường ngoại thất thường dùng gỗ sơn màu hoặc ốp ván gỗ tuyết tùng (cedar shingles).
• Một số chi tiết ốp đá, stucco hoặc gạch tạo điểm nhấn cho cả nội – ngoại thất.
• Cửa sổ lùa khung gỗ, đôi khi trang trí kính nghệ thuật theo phong cách Frank Lloyd Wright.
• Nội thất dùng gỗ tự nhiên, từ sàn gỗ cứng, dầm trần lộ thiên, phào chỉ đến khung cửa sổ, kệ sách, tủ âm tường.
• Lò sưởi thường đặt ở trung tâm phòng khách, tạo điểm nhấn ấm cúng cho toàn bộ không gian.

Nhà Craftsman mang vẻ ngoài mộc mạc, ấm cúng và gần gũi thiên nhiên, với từng chi tiết gỗ thủ công hiện diện rõ nét.

Lịch sử hình thành phong cách Craftsman

Phong cách Craftsman phát triển mạnh ở Mỹ từ năm 1900 đến khoảng 1929, như một làn sóng đối lập với phong cách kiến trúc rườm rà, hoa mỹ thời Victoria. Nó được truyền cảm hứng từ phong trào Nghệ thuật và Thủ công (Arts and Crafts) của Anh, do nhà thiết kế William Morris khởi xướng.

Người có công lớn đưa phong cách này lan rộng khắp nước Mỹ là Gustav Stickley – nhà thiết kế nội thất và xuất bản tạp chí “The Craftsman” nổi tiếng vào đầu thế kỷ 20.

Trong khi những “biệt thự McMansion” sau này thiên về quy mô và phô trương, thì nhà Craftsman lại khiêm tốn, đơn giản và đầy tính nhân văn, chủ yếu dành cho hộ gia đình quy mô nhỏ đến trung bình.

Craftsman là phong cách nổi dậy giữa thời kỳ máy móc lên ngôi, đề cao sự tinh tế của bàn tay con người.

Phong cách nội thất Craftsman

Không gian nội thất nhà Craftsman đề cao sự giản dị, ấm cúng và bền vững theo thời gian. Vật liệu tự nhiên như gỗ, đá, gạch, kính được sử dụng triệt để, kết hợp cùng bảng màu trung tính và các họa tiết lấy cảm hứng từ thiên nhiên.

Không gian phân chia rõ ràng

Không giống kiểu không gian mở hiện đại, nhà Craftsman thường phân chia rạch ròi giữa các khu vực: phòng khách – phòng ăn – bếp ăn sáng – phòng ngủ, với những điểm nhấn như lò sưởi gạch hoặc gốm nằm giữa phòng, hoặc góc ăn sáng nhỏ gọn bên khung cửa sổ.

Gỗ – linh hồn của nội thất

Gỗ tự nhiên được dùng phong phú trong nhà Craftsman, từ sàn gỗ màu trung tính hoặc đậm, dầm trần gỗ lộ, phào chỉ dày, cửa sổ vòm, kệ âm tường đến ghế dài bên cửa sổ. Tất cả tạo nên cảm giác gần gũi, thân thiện, hơi hướng “mộc mạc quý phái”.

Nội thất nhà Craftsman mang nét cổ điển nhưng không xa hoa, tập trung vào tính hữu dụng và bền bỉ theo thời gian.

Các biến thể tiêu biểu của nhà Craftsman

1. Craftsman Bungalow

Là dạng nhà phổ biến nhất ở California, nhà Craftsman bungalow thường chỉ cao một tầng, có hiên rộng, mái thấp, kích thước nhỏ gọn, màu sơn thiên về tông đất (nâu, xanh olive, xám rêu). Đây là hình mẫu tiêu biểu cho phong cách Craftsman phổ biến đại chúng.